افزایش استفاده از اسباب بازی تبلت خصوصا در میان کودکان این روزها به یکی از دغدغه های والدین تبدیل شده است و دقیقا مثل هر پدیده جدید دیگری موافقان و مخالفان خود را دارد . درست مثل زمانی که اولین بازی های ویدیویی عرضه شد.
اما فارغ از همه بحث ها، بازار و فناوری به راهش ادامه داده و با ارائه محصولات متنوع به مشتریان ، امکانات و دستاوردهای بیشتری را برای آنها عرضه می کند. حالا هم نوبت تبلت هایی شده که اعضای هر خانواده را به نوعی مشغول کرده است . به طوری که در سال ۲۰۱۱ تنها یک سال پس از راه اندازی تبلت های اپل، ۱۰ درصد از کودکان زیر دو سال از آنها استفاده کردند .
این رقم در سال ۲۰۱۳ با یک افزایش ۴ برابری جایگاهش را در بازار تثبیت کرد . بعدا پیش بینی شد برای کریسمس ۲۰۱۷ در هر ۱۵ ثانیه یک اسباب بازی تبلت (برای کودکان) فروخته شود.
رشد شتابان و چشمگیر تبلت ها و رواج آن میان کودکان، موضوعی نیست که بتوان با بی تفاوتی از کنار آن گذشت . چرا که کودک خودمان هم، دیر یا زود خواهان استفاده از این وسیله مرموز و در عین حال جذاب می شود . بنابراین به نظر می رسد مهمترین وظیفه والدین در این حوزه، افزایش آگاهی نسبت به معایب و مزایای استفاده از اسباب بازی تبلت به عنوان یک بازی و اسباب بازی مدرن و مدیریت بهینه آن باشد. به همین منظور در ادامه به برخی از توصیه های صاحب نظران این حوزه پیرامون بایدها و نبایدهای استفاده از تبلت ها پرداخته ایم .
تبلت ها برای کدام رده سنی مناسب نیست
در طول سال اول تولد مغز کودکان به سرعت رشد می کند . در این سن تعامل با افراد نقش مهمی در رشد و توسعه توانایی های ذهنی آنها دارد . پایین انداختن سر و نداشتن ارتباط چشمی هنگام استفاده از تبلت ها در این دوران ، برای رشد مغز مناسب نیست.
اهمیت تماس چهره ای برای نوزادان
“عدم گرفتن بازخورد از چهره” برای کودکان زیر ۲ سال اضطراب آور است . در نتیجه آنها تلاش می کنند با کارهای مختلف عکس العمل چهره ای والدین شان را ارزیابی کنند . واضح است که کلمات پدر و مادر به تنهایی و بدون حالت چهره آنها را آرام نمی کند . به همین دلیل برای کودکان زیر ۳۰ ماه هیچ چیزی نمی تواند جایگزین تعامل مستقیم افراد شود . کودکان نیاز به سرپرستانی دارند که نسبت به آنها حساس بوده و پاسخگو باشند . مشغول شدن والدین به گوشی های همراه یا سرگرم کردن کودکان با اسباب بازی تبلت آنها را از این تعامل سازنده محروم می کند .
تاثیرگذاری بر رابطه ها
کودکان زیر دو سال وقتی سرگرم بازی با اسباب بازی تبلت شان می شوند، ارتباطشان با والدین و خواهر و برادرشان کاهش می یابد. این امر مانع توسعه مهارت های عاطفی و اجتماعی آنها می شود.
این در حالی است که ثابت شده کودکان مهارت هایی نظیر همدلی ، بینش و آشنایی با افراد جدید را از طریق ارتباطات انسانی بلند مدت می آموزند.
بررسی های محققان دانشگاه UCLA در سال ۲۰۱۴ نشان دهنده نکته مهمی بود . زمانی که تعامل چهره به چهره به خاطر غرق شدن در تبلت ها کاهش می یابد، کودکان قادر به درک درست احساسات و عواطف دیگران نخواهند شد .
کودکان برای موفقیت در زندگی به استفاده بهینه از هوش اجتماعی و عاطفی نیاز دارند
تحرک فیزیکی
کودکان نوپا نیاز به تحرک فیزیکی دارند . آنها نیاز دارند تجربیات خود را از طریق حواس افزایش دهند . در حالی که اسباب بازی تبلت مانند تلویزیون باعث بی تحرکی کودک می شود . علاوه بر آن در بلند مدت از چالاکی و سرعت عمل فیزیکی کودک می کاهد.
رشد شناختی در فضای سه بعدی
نوزادان و کودکان نوپا به طور کلی از دید سه بعدی محیط واقعی بیشتر می آموزند . اما در فضای مجازی که دید دو بعدی دارد قابلیت های شناختی آنها چندان توسعه نمی یابد .
کاربرد تبلت برای پیش دبستانی ها
بچه ها قبل از سن مدرسه خصوصا از ۳ تا ۶ سالگی باید تخیلات خود را بیان کنند تا به افراد مبتکر و خوشفکر تبدیل شوند . این امر در جریان بازی های فعال کودک با اسباب بازی ها اتفاق می افتد. پرداختن بیش از حد به تبلت باعث می شود اسباب بازی های سنتی به فراموشی سپرده شوند .
به تازگی برخی از طراحان ، تبلت هایی را طراحی کرده اند که نیازمند استفاده از اسباب بازی در کنار تبلت است.این کار به منظور بازگرداندن جایگاه ارزنده اسباب بازی ها در رشد کودکان صورت گرفته است .آنها معتقدند نمی توان جلوی بازی بچه ها با تبلت را گرفت . اما می توان با طراحی محتوای مناسب تر ، کاربری های بهتری برای تبلت ها ایجاد کرد . اینگونه بچه ها تماس شان را با دنیای واقعی و اسباب بازی هایشان حفظ کنند.
هنگام استفاده از اسباب بازی تبلت کنار کودک بنشینید و او را راهنمایی کنید
کودکان پیش دبستانی به منظور ” توسعه قشر جداری مغزشان ” به تعامل با افراد و اشیا فیزیکی واقعی نیاز دارند. کاترین استایر روانشناس دانشگاه هاروارد است . او می گوید :
استفاده از تبلت ها زمان گفت و گوی دو طرفه و دوستانه میان والدین و کودکان را کاهش می دهد. بنابراین بسیاری از نگرانی ها و اضطراب های کودکان که با یک گفت و گوی ساده حل و فصل می شود ، درون کودک باقی می ماند . این مساله باعث انباشت استرس های کوچک در درون آنها شده و ممکن است در آینده مشکلاتی را برایشان ایجاد کند .
بنابراین به والدین توصیه می شود که کودک را با تبلت ، تنها به حال خود رها نکنند. بلکه هنگام استفاده از تبلت ها کنار کودکانشان بنشینند . او را راهنمایی کنند یا بعد از اتمام بازی درباره محتوای بازی آنها و اتفاق های روزمره دیگر صحبت کنند.
تبلت ها در مقایسه با کتاب ها
بر اساس مطالعات انجام شده کودکان ۳ تا ۵ ساله ای که از طریق کتاب های الکترونیکی برایشان داستانی خوانده شد، در مقایسه با بچه هایی که کتاب های فیزیکی مطالعه کردند، درک مطلب پایین تری داشتند. استفاده از جلوه های بصری نظیر صداها و رنگها در کتابهای الکترونیکی موجود در تبلت ها ، گاهی باعث حواس پرتی کودکان می شود . در نتیجه دامنه توجه و در نتیجه درک مطلب آنها را کاهش می دهد . اما استفاده از کتاب های الکترونیکی برای کودکانی که از دامنه توجه خوبی برخوردارند، آنها را با مشکل درک مطلب مواجه نمی کند.
استفاده آموزشی از اسباب بازی تبلت
کمتر از ۱۰ درصد از محتواهای آموزشی تبلت ها جنبه آموزشی مشخصی دارند. این موضوع کار پدر و مادرها را در تشخیص دادن محتوای برنامه ها مشکل تر می کند. بیشتر والدین به تهیه محتوای آموزشی برای تبلت های کودکان علاقه دارند. اما آنها بیشتر به محتواهای سرگرم کننده دسترسی دارند. محتوایی که معمولا نه تنها بار آموزشی خاصی ندارند، بلکه اگر هدایت و کنترل نشوند می توانند آسیب زننده هم باشند.
مطالعات دانشگاه لندن از استفاده تبلت های آموزشی برای دوره های پیش دبستانی و ابتدایی حمایت می کند (البته اگر شما محتوای آموزشی ارزشمندی را در اختیار آنها قرار دهید.)و آن را برای کودکان ارزنده ارزیابی می کند.
آیا استفاده اسباب بازی تبلت برای کودکان مضر است ؟
سوزان نیومن استاد توسعه منابع انسانی دانشگاه نیویورک است . او معتقد است که استفاده از تبلت نه تنها موجب تاخیر زبانی در کودکان نمی شود. بلکه استفاده از تبلت های آموزشی به دلیل جذابیتی که برای کودکان دارد ، فرهنگ لغت کودکان را افزایش می دهد. دسترسی بچه های طبقه متوسط به این منابع روند یادگیری آنها را تسریع خواهد کرد. ولی باز هم پیترسون استادیار بالینی دانشگاه کارولینای شمالی می گوید: دنیای واقعی نسبت به دنیای مجازی یک مکان بسیار مهم برای کودکان است . آنها در این دنیای مجازی می توانند مهارت های شناختی، اجتماعی و زبانی خود را گسترش دهند.
بعلاوه، استفاده از برنامه هایی که مفاهیم پایه ریاضی را به کودکان آموزش می دهد باعث می شود کودکان در درس ریاضی بهتر از دانش آموزان دیگر پیشرفت کنند. برخی از شرکت های فعال در این حوزه، برنامه های آموزشی خاصی نظیر ریاضی پایه، تبدیل مقیاس های اندازه گیری ، آشنایی با کشورها و پول رایج آنها، هنر و موسیقی و . . . را برای تبلت ها تهیه کرده اند.
بازی های فضایی و پازل و انواع یادسپاری هم می تواند برای کودکان مفید باشد به شرطی که بیشتر از یک ساعت بچه ها را درگیر خود نکند.
تبلت های آموزشی مناسب می توانند برای کودکان در فعالیت های مختلفی بسیار مفید و کاربردی باشد و خلاقیت و اعتماد به نفس آنها را افزایش دهد. مانند عکس گرفتن و کاوش طبیعت، ضبط کردن صدا و ساختن داستان ، . . . به کارگیری تبلت ها با محتوای آموزشی گفتاری نیز می تواند تعداد واژگان کودکان را به طور چشمگیری افزایش دهد. خصوصا کودکانی که از محیط آموزشی غنی و گفت و گو محوری برخوردار نیستند یا حتی در تلفظ درست لغات مشکل دارند.
مدت زمان استفاده از اسباب بازی تبلت
تدوین برنامه زمان بندی شده برای استفاده ازتبلت ها، باعث می شود کودکان به استفاده محدود از تبلت ها عادت کنند و زمان و مکان درست کار با آن ها را به راحتی بیاموزند. به همین دلیل محققان توصیه می کنند، کودکان ۴ تا ۵ سال نیم ساعت، کودکان ۶ ساله و اول ابتدایی یک ساعت و بزرگترها حداکثر ۲ ساعت در روز از تبلت استفاده کنند.
طراحی اسباب بازی تبلت با اهداف خاص
موسسات پژوهشی مختلفی در سراسر دنیا تحقیقات گسترده ای را دنبال می کنند . هدف این تحقیقات غنی تر کردن محتوای کاربردی اسباب بازی تبلت برای کودکان است . به طوریکه محصولاتی مناسب با رشد ذهنی و نیازهای آموزشی گروه های سنی مختلف طراحی شود.
طراحی تبلت های مخصوص کودکان اُتیسم یکی از دستاوردهای این پژوهش هاست که دنیای جدیدی را به روی استفاده موثرتر از این فناوری جدید باز کرده است. این تبلت ها ابتدا با قیمت بسیار گرانی طراحی شده بود . اما پس از نیازسنجی و کارهای تحقیقی هم قیمت متعادل تری یافت و هم قابلیت های لازم برای آموزش و تمرین کودکان اُتیسم را فراهم نموده است.
هشدارهای پزشکی در استفاده از تبلت ها برای کودکان
• پزشکان نسبت به قرار گرفتن بیش ازحد کودکان در مقابل تبلت ها هشدار داده اند.
استفاده زیاد از تبلت ها، تاثیر منفی بر دامنه توجه دارد . این امر موجب کاهش اشتها و عدم وزن گیری هنجار در کودکان می شود.
• کودکانی که در نزدیکی یک تبلت اسباب بازی به خواب می روند، به طور میانگین ۲۱ دقیقه کمتر می خوابند.
کاهش خواب کودکان به دلیل ساطع شدن نور آبی رنگ صفحه نمایش گوشی های هوشمند یا تبلت هاست . این نور آبی بر هورمون ملاتونین که مسئول کنترل ریتم شبانه روزی خواب است تاثیر منفی می گذارد.
• توصیه شده کودکان زیر ۳۰ ماه حتی المقدور با اسباب بازی تبلت سرگرم نشوند .
• برخی از پزشکان توصیه می کنند ، هنگام استفاده از اسباب بازی تبلت از قانون ۲۰- ۲۰ – ۲۰ استفاده کنیم . یعنی، در هر ۲۰ دقیقه استفاده از تبلت ۲۰ ثانیه به چیزی در ۲۰ فوتی ( تقریبا ۶ متری) نگاه کنیم .
منبع : https://mag.toyinfo.ir ( استفاده از مطالب سایت فقط برای مقاصد غیر تجاری و باذکر منبع بلامانع است )
