تشویق کودکان به همکاری و مشارکت کردن در کار گروهی از مهارت های اجتماعی لازم برای زندگی در دنیای امروز است. به طوری که باهوش ترین افراد هم بدون بهره مندی از این مهارت نمی توانند به موفقیت های بزرگ دست یابند. تشویق کودکان به همکاری یکی از ضروری ترین کارهایی است که والدین و مربیان باید به آن توجه خاصی داشته باشند . به هر حال توجه ما به مهارت های فردی و پرورش استعدادهای کودکانمان زمانی بهترین دستاوردها را برای آنها به ارمغان خواهد آورد که بتوانند این مهارت ها را در بستر جامعه به فعلیت درآورند و با دیگران همکاری و مشارکت کنند .به قولی :در کندوی جامعه سهمی در تولید عسل زندگی داشته باشند. به همین منظور در ادامه تلاش کردیم با معرفی چند نمونه بازی و اسباب بازی به آموزش این مهارت کلیدی بپردازیم.
مزایای همکاری کودکان در فعالیت های گوناگون
روشن است که یکی از خواسته های مشترک والدین مشارکت فعال تر کودکان در کارها است. مشارکت فعال و از روی میل کودکان در کارها باعث می شود امور منزل سریع تر و راحت تر میان اعضای خانواده انجام شود.
فعالیت کودکان در گروه های دوستان نیز نتایج خوبی برای آنها به همراه می آورد . به طوری که کودک می تواند از مزایای فراوان عضویت فعال در یک تیم مناسب استفاده کند .
همکاری کودکان در خانه و مدرسه هم تمرین خوبی برای تقویت مهارت های کار تیمی در بزرگسالی محسوب می شود.
مشارکت کودکان در فعالیت های گروهی تنها مهارت های اجتماعی آنها را در کار تیمی افزایش نمی دهد. بلکه عناصر مختلف جامعه پذیری و هوش هیجانی را نیز تقویت می کند. برای مثال کودک هنگام کار در یک گروه با تلاش جمعی برای یک هدف مشترک و بزرگ تر، احترام گذاشتن به دیگران ، همدلی با دوستان ، کنترل هیجانات و . . . آشنا می شود .
پیشنهاداتی برای شما
شش راهکار آسان آموزش آرامش به فرزندان
دشواری واداشتن و تشویق کودکان به همکاری
واقعیت این است که همکاری کردن اگر چه از ضروریات زندگی محسوب می شود اما به هیچ وجه آسان نیست. تشویق کودکان برای به اشتراک گذاشتن اسباب بازی های خود با بچه های دیگر و بازی با یکدیگر گاهی اوقات مانند یک مبارزه سخت انرژی بر می شود . اما نکته مهم این است که به کودکانمان بیاموزیم بین فعالیت های فردی خود و کار گروهی تعادل برقرار کنند.
« تمایل بیش از حد کودکان به بازی های فردی آنها را انزوا طلب و گوشه گیر می کند . از طرفی کار گروهی زیاد و خارج از قاعده هم به زندگی و حریم شخصی فرد آسیب جدی وارد می کند. »
تفاوت های فرهنگی و تمایل به همکاری
تفاوت های فرهنگی از کشوری به کشور دیگر و از قومی به قوم دیگر به قدری گسترده و متنوع است که روی رفتارهای ما تاثیر می گذارد.
برای مثال در کشورهای آسیای شرقی و آمریکای جنوبی برای کار گروهی ارزش زیادی قایل می شوند. در مقابل کشورهای آمریکای شمالی به اهداف فردی توجه زیادی می کنند.
چندی پیش مطلبی را در مورد یکی از کودکستان های چینی خواندم . این کودکستان به طور موفقیت آمیزی توسط مدیریت مشارکتی با کودکان اداره می شد. در این مهد کودک، کارها و مسئولیت ها به طور چرخه ای بین بچه ها تقسیم می شد.کارهایی مانند خوشامدگویی ابتدای صبح تا تمیز کردن مهد و جمع کردن صندلی ها و توزیع غذا . مدتی بعد در این مورد با یکی از دوستانم صحبت کردم . او لبخندی زد و گفت: من وقتی از پسر ۵ ساله ام می خواهم که اتاقش را تمیز کند باهاش ماجراها دارم چه برسه به اینکه بخواد مهدش رو جارو بزنه؟
اسباب بازی های فردی و گروهی ؛ اهمیت تشویق کودکان به همکاری
به راستی چرا بعضی از بچه ها تمایل کمی به مشارکت در کار گروهی دارند؟ . شاید قسمتی از جواب این سوال به شخصیت بچه ها و خلق و خوی خود آنها برگردد.
مثلا کودکان برون گرا تمایل بیشتری به کارهای جمعی دارند و این کار را هم با نشاط بیشتری انجام می دهند . اما بچه های درون گرا، منفعل تر هستند و فعالیت های فردی را ترجیح می دهند. اما بی تردید قسمتی از این مسئله نیز به تربیت و آموزش های ما بستگی دارد.
برای مثال در یکی از تحقیقات مشخص شد مادران پروتریکویی بچه های خود را به استفاده از اسباب بازی هایی تشویق می کنند که ماهیت جمعی دارند. اما کودکان آمریکای بیشترین تشویق را از مادرانشان به شیوه ای متفاوت دریافت می کنند. درست زمانی که با اسباب بازی هایی بازی می کنند که بیشترین لذت شخصی را برای بچه ها ایجاد می کند . بی تردید رفتارهایی که مورد تشویق مادران قرار می گیرد در کودکان تقویت می شود. پس عجیب نیست که بدانیم در پروتریکویی ها تمایل به کار گروهی نسبت به آمریکایی به نحو معنی داری بالاتر است.
رفتارهایی که مورد تشویق مادران قرار می گیرد در کودکان تقویت می شود
تعادل را فراموش نکنیم
پس با آموزش دادن و تشویق کردن می توانیم مهارت های کارکرد مستقل و کار تیمی را به طور متعادل در کودکانمان تقویت کنیم . چرا که برخی از ابعاد زندگی به مهارت های فردی و استقلال نیاز بیشتری دارد . برخی از کارها نیز مثل انجام یک پروژه بزرگ به مشارکت یک تیم نیازمند است . بنابراین باید به کودکانمان بیاموزیم که چه زمانی به کار گروهی روی آورند و چه زمانی به کار فردی بپردازند.
به کودکانمان بیاموزیم که چه زمانی به کار گروهی روی آورند و چه زمانی به کار فردی بپردازند
زمان آغاز مشارکت پذیری و همکاری کودک
« قبل از سن ۵ سالگی بیشتر کودکان به صورت هدفمند قادر به شرکت در فعالیت های مشترک نیستند . اما بچه های پیش دبستانی تمایل بیشتری به فعالیت های مشترک با هم سن و سال های خود دارند. اگرچه بذرهای آمادگی برای مشارکت و مسئولیت پذیری از ۳ سالگی در وجود کودکان شکوفا می شود . والدین می توانند با هدایت کودکان با استفاده از روش های زیر آنها را با مفهوم تعامل آشنا کنند .
همبازی شدن با بچه های دیگر
بازی کردن با اسباب بازی های مشترک
انجام کارهای ایمن و ساده منزل کم کم
اسباب بازی مناسب ؛ یک راه کار خوب برای تشویق کودکان به همکاری
ترتیب دادن بازی های گروهی با کودکان کوچکتر آنها را برای گذر از این مرحله و یادگیری همکاری تشویق می کند.
اگر اعضای خانواده همبازی بچه ها شوند، همدلی و صمیمیت خانواده بیشتر می شود. وقتی با هم بودن خانواده و مشارکت و همدلی با یکدیگر با شادی گره بخورد و به مرور تقویت گردد شاهد خانواده ای متحد خواهیم بود . افرادی که در زمان های سخت نیز کنار هم می مانند و این بار با همکاری هم بر مشکلات غلبه می کنند . آنها مهارتی را که در جریان بازی آموخته شده در جریان زندگی به کار می گیرند.
اسباب بازی هایی که نیاز به یک یا چند همبازی دارند و می توانند لحظات شادی را برای کودکان ایجاد کنند بسیار سودمند هستند. چرا که این گروه از اسباب بازی ها به طور غیر مستقیم مشارکت و سایر مهارت های اجتماعی را در کودکان تقویت می کنند.
گروهی از اسباب بازی ها به طور غیر مستقیم مشارکت و سایر مهارت های اجتماعی را در کودکان تقویت می کنند.
در ادامه به چند نمونه از این اسباب بازی های گروهی که کاربردی مشارکتی و یا رقابتی دارند، اشاره می شود.
اسباب بازی هایی که کودک را به کار گروهی تشویق می کنند
۱. بازی های صفحه ای
این گروه از بازی ها از یک منچ ساده تا دوز و روپولی و شطرنج و . . . را شامل می شود . این نوع از اسباب بازی ها فرصت خوبی را برای با هم فکر کردن ، رعایت نوبت ، تمایل به رقابت و برنده شدن ، حرکت کردن و تصمیم گرفتن ایجاد می کند. بسته به شور و هیجانی که شما به فرآیند بازی می دهید این بازی ها می توانند اوقات شاد و مهیجی را برایتان فراهم کنند.
درباره اسباب بازی بیشتر بدانید :
( اسباب بازی مناسب برای کودک دو ساله )
۲. سرویس های آشپزی و چایخوری
ست آشپزی و لوازم پذیرایی که معمولا در انواع و رنگ های جذاب تهیه شده اند . این اسباب بازی ها نیاز به میهمانانی دارند که میهمان نوازی صاحب خانه را تحریک کند. دختران از دو سالگی به بعد معمولا عاشق این اسباب بازی ها می شوند . از طرفی گاهی شما را هم به نوشیدن یک فنجان چای داغ دعوت می کنند. اگر شما هم یک دفعه نوشیدنی آن را سر بکشید کلی سر و صدا راه می اندازند که ای بابا داغ بود یا چرا بدون قند خوردی . . .
۳. انواع اسحله های بی خطر
متاسفانه تا نام اسلحه برده می شود، بعضی از خانواده ها به شدت جبهه گیری می کنند . آنها اجازه نمی دهند بچه ها اسمش را هم ببرند چه برسد به اینکه با آن بازی کنند. در حالی که اسلحه های بی خطر زیادی در بازار وجود دارد که بچه ها واقعا عاشق آنها هستند. مثل تفنگ و اسلحه آب پاش یا اسلحه هایی که تیرشان فومی یا ژله ای است. این بازی ها به قدری طرفدار دارد که به صورت یک رشته تخصصی به نام پینت بال درآمده است. خلاصه این اسباب بازی ها برای خانواده های پر تحرکی که زیاد به طبیعت و پارک می روند می تواند گزینه بسیار مناسبی باشد.
اگر نسبت به بازی کردن کودک با اسلحه محتاط هستید پیشنهاد می کنم مقاله زیر را حتما بخوانید .
از خرید اسلحه اسباب بازی برای کودکتان نگرانید ؟
۴. اسباب بازی های ورزشی
برخی بچه ها به ورزش های مختلفی نظیر فوتبال و بسکتبال علاقمند هستند . خرید دروازه فوتبال و تور بسکتبال برای این کودکان می تواند انگیزه خوبی برای دعوت از دوستان و اهالی خانواده برای یک بازی گروهی پرماجرا باشد . اما ممکن است فضای زیادی برای بازی کودکان در اختیار نداشته باشید . در این صورت اسباب بازی های نظیر شوت بال و حلقه پرتاب نیز می توانند گزینه های خوب و مناسبی برای تمام اعضا خانواده و گروه های دوستان باشد . . .
در بازار اسباب بازی به جز موارد فوق ، گزینه های زیادی برای انتخاب در اختیار خانواده ها و کودکان قرار دارد .والدین می توانند با توجه به علایق و دلبستگی های خود ، بازی را به فرآیندی پویا و تاثیرگذار در زندگی فردی و اجتماعی کودک تبدیل کنند .حتی اگر اسباب بازی که شما در اختیار کودکتان قرار می دهید یک توپ ساده باشد که با آن وسطی بازی کنید.
منبع : https://toyinfo.ir ( استفاده از مطالب سایت فقط برای مقاصد غیر تجاری و با ذکر منبع بلامانع است )
